Współczesne technologie murowane stosowane w budownictwie domów w Polsce
Budownictwo murowane od lat cieszy się w Polsce niesłabnącą popularnością. Tradycja ta wynika zarówno z przywiązania do trwałości i solidności konstrukcji, jak i z dostosowania do warunków klimatycznych. Obecnie rynek oferuje różnorodne technologie murowane, które różnią się materiałami i technikami wykonania. Główne rodzaje ścian wznoszonych w technologii murowanej to ściany jednowarstwowe, dwuwarstwowe i trójwarstwowe. Każda z tych technologii ma swoje specyficzne cechy, zalety i wady, które należy rozważyć w kontekście logistyki budowy, ekonomii oraz ekologii, zwłaszcza w porównaniu z technologiami drewnianymi.
Dawniej większość budynków murowanych wykonywane w technologii ścian jednowarstwowych, gdzie materiałem był kamień lub cegła. Ze względu na słabe parametry izolacyjne ściany takie musiały być odpowiednio – grube nie tylko ze względów konstrukcyjnych ale też dla zapewnienia odpowiedniej izolacji. Tam gdzie oszczędzano na cegłach, tam we współczesnych czasach konieczna okazywała się termomodernizacja. Badania wskazują ze ściana z klasycznej cegły przy zapewnieniu odpowiedniej grubości może mieć dobre parametry izolacyjne, jednak współcześnie, takie masywne przegrody ceglane nie miałyby uzasadnienia ekonomicznego. Dlatego wraz z rozwojem technologii ścian wielowarstwowych obserwowaliśmy niemal całkowity zanik stosowania tradycyjnych przegród jednowarstwowych.
Ściany trójwarstwowe.
Ściany trójwarstwowe, choć mniej popularne, są uważane za najbardziej zaawansowane technologicznie. Składają się z warstwy nośnej, warstwy izolacyjnej oraz warstwy elewacyjnej, która pełni funkcję ochronną i estetyczną. Przy tego typu ścianach najważniejszą rolę spełnia szczelina wentylacyjna pod warstwą elewacyjną – pozwala ona odparowywać kondensat pary wodnej z warstwy termoizolacyjnej, która nie jest ograniczona tynkiem. Warstwa elewacyjna może być wykonana z cegły klinkierowej, kamienia naturalnego lub innych trwałych materiałów. Ściany trójwarstwowe charakteryzują się doskonałą izolacyjnością cieplną i akustyczną, a także wysoką trwałością i odpornością na uszkodzenia mechaniczne. Wady tej technologii to wysoki koszt materiałów i długi czas budowy. Ekologicznie jest to rozwiązanie korzystne, szczególnie przy użyciu naturalnych materiałów w warstwie elewacyjnej. W ścianach trójwarstwowych elewacje z naturalnych materiałów takich jak kamień czy cegła wykonuje się klasycznymi technikami murarskimi, przez co wyglądają bardziej szlachetnie i autentycznie – szczególnie w detalach, przy narożnikach, ościeżnicach, nadprożach i innych elementach, które w przypadku okładzin na ścianach dwuwarstwowych często zdradzają imitację. Trzeba jednak pamiętać że ta szlachetność ma swoją cenę, bowiem wymaga większego zużycia surowców i robocizny w porównaniu z technologią dwuwarstwową.
Przykłady:
https://isarchitects.eu/dom-wspolczesny-hof/ – w części murowanej z elewacją ceglaną.
https://isarchitects.eu/projekt-domu-atrialnego-w-gryfinie/ – w części murowanej z elewacją ceglaną.
https://isarchitects.eu/projekt-domu-atrialnego-w-szczecinie/ – w części murowanej z elewacją ceglaną.
https://isarchitects.eu/dom-drewniany-w-godowie-pawlowie/ – w części murowanej z elewacją kamienną.
Ściany dwuwarstwowe.
Ściany dwuwarstwowe to najpopularniejsze rozwiązanie w Polsce. Składają się z warstwy nośnej, wykonanej z materiałów takich jak beton komórkowy, ceramika poryzowana czy silikaty, oraz warstwy ocieplenia, najczęściej z wełny mineralnej lub styropianu. Technologia ta oferuje bardzo dobre parametry termoizolacyjne i akustyczne, a także umożliwia elastyczne dostosowanie grubości ocieplenia do wymagań energetycznych. Wady tej technologii to konieczność dodatkowego etapu budowy – montażu warstwy ociepleniowej, co wydłuża czas realizacji. Ekonomicznie ściany dwuwarstwowe są kosztowniejsze niż jednowarstwowe, ale lepsze parametry cieplne mogą prowadzić do oszczędności eksploatacyjnych. Pod kątem ekologii problemem jest wykorzystanie materiałów takich jak styropian, które nie są biodegradowalne, choć istnieją bardziej ekologiczne alternatywy, takie jak wełna drzewna. Innym problem jest to, że warstwa wykończeniowa na elewacji, która najczęściej jest tynk cienkowarstwowy ze sztucznymi komponentami utrudnia swobodne odparowywania kondensatu pary wodnej z termoizolacji. Pewnym wyzwaniem projektowym i wykonawczym jest stosowanie na ścianach dwuwarstwowych różnego rodzaju okładzin z kamienia i cegły. Niemniej mimo pewnych problemów ściany dwuwarstwowe to wciąż popularne rozwiązanie które z powodzeniem stosowaliśmy w wielu projektach.
Przykłady:
https://isarchitects.eu/krakow-dom-z-weranda-w-okolicy-ojcowskiego-parku-narodowego/
https://isarchitects.eu/projekt-domu-w-toruniu/
https://isarchitects.eu/uslugi-projektowe/
https://isarchitects.eu/krakow-projekt-domu/
Ściany jednowarstwowe.
Współczesne ściany jednowarstwowe są zupełnie inne niż kiedyś. Łączą prostotę budowy z wysokimi parametrami termoizolacyjnymi. Dzięki wykorzystaniu nowoczesnych materiałów można uzyskać ściany spełniające rygorystyczne wymagania dotyczące energooszczędności. Mimo że są bardziej wymagające pod kątem precyzji wykonania, ich zalety, takie jak szybkość budowy i trwałość, czynią je atrakcyjnym rozwiązaniem w nowoczesnym budownictwie jednorodzinnym. Dlatego unowocześnione ściany jednowarstwowe przeżywają swój renesans. Dla ich wykonania, wykorzystuje się najczęściej bloczki z betonu komórkowego, ceramikę poryzowaną lub bloczki silikatowe o podwyższonej izolacyjności cieplnej. Główną zaletą ścian jednowarstwowych jest prostota wykonania – eliminują konieczność stosowania dodatkowej warstwy ocieplenia, co skraca czas budowy. Są one jednak wymagające pod kątem precyzji wykonania, ponieważ błędy w układaniu mogą prowadzić do mostków termicznych. Ekonomicznie są konkurencyjne, gdyż oszczędza się na materiałach izolacyjnych, ale koszt zakupu materiałów o wysokich parametrach cieplnych może być wyższy. Ekologicznie technologia ta wypada korzystnie, szczególnie jeśli używa się materiałów naturalnych, takich jak ceramika czy silikaty.
Ściany jednowarstwowe to rozwiązanie stosowane w budownictwie jednorodzinnym, szczególnie w przypadku domów energooszczędnych i pasywnych. Ich popularność wynika z prostoty konstrukcji, wysokiej izolacyjności termicznej przy jednoczesnym ograniczeniu prac związanych z dociepleniem oraz stosunkowo szybkiego czasu budowy. Składają się wyłącznie z jednej warstwy materiału, która pełni jednocześnie funkcję nośną, termoizolacyjną i akustyczną. To eliminuje konieczność stosowania dodatkowych warstw ocieplenia i upraszcza proces budowy. Ze względu na brak potrzeby wykonywania warstwy izolacyjnej, prace budowlane są krótsze, co zmniejsza koszty robocizny. Materiały stosowane w ścianach jednowarstwowych, takie jak ceramika poryzowana czy beton komórkowy, są trwałe, odporne na działanie czynników atmosferycznych i wymagają minimalnej konserwacji. Ściany jednowarstwowe z materiałów takich jak ceramika poryzowana czy silikaty pozwalają na „oddychanie” ściany, co poprawia mikroklimat wewnętrzny. Współczesne materiały umożliwiają osiągnięcie dobrych parametrów termoizolacyjnych bez konieczności stosowania dodatkowej izolacji. Materiały naturalne, takie jak ceramika czy silikaty, są przyjazne środowisku i mogą być w pełni recyklingowane.
W zakresie doboru konkretnych materiałów ceramika poryzowana, to najczęściej stosowany materiał, produkowany z gliny z dodatkiem trocin, które wypalane w procesie produkcji tworzą porowatą strukturę. Przykłady produktów to bloczki Porotherm, Leier czy Röben. Wciąż popularny jest również beton komórkowy, który jest materiałem lekkim, dobrze izolującym termicznie, o strukturze porowatej. Przykłady to bloczki Ytong Energo+ czy H+H. Można stosować również bloczki silikatowe z dodatkiem termoizolacyjnym. Produkowane z wapna i piasku kwarcowego, z dodatkiem substancji poprawiających izolacyjność cieplną. Bloczki keramzytobetonowe: Powstają z betonu z dodatkiem keramzytu, co poprawia właściwości izolacyjne.
Grubość ścian jednowarstwowych zależy od rodzaju materiału i jego właściwości termoizolacyjnych. Ceramika poryzowana: Bloczki o grubości 44–50 cm (np. Porotherm 44 T Dryfix). Współczynnik przenikania ciepła U: ok. 0,19–0,23 W/(m²·K). Beton komórkowy: Bloczki o grubości 42–48 cm (np. Ytong Energo+ 48). Współczynnik U: ok. 0,17–0,20 W/(m²·K). Silikaty z dodatkiem termoizolacyjnym: Bloczki o grubości 40–44 cm. Współczynnik U: ok. 0,20–0,23 W/(m²·K). Keramzytobeton: Ściany o grubości 40–45 cm. Współczynnik U: ok. 0,20–0,25 W/(m²·K).
Jak każdy typ, ściany jednowarstwowe wymagają odpowiedniego wykończenia, które zapewnia ochronę przed czynnikami atmosferycznymi i poprawia estetykę budynku. Najczęściej stosuje się tynki cienkowarstwowe, takie jak tynk silikonowy, silikatowy, mineralny czy akrylowy. Tynki te są lekkie, trwałe i odporne na warunki atmosferyczne. Jednak obecnie, kiedy bardziej zwracamy uwagę na ekologię i zdrowie coraz popularniejsze stają się tradycyjne tynki mineralne: cementowo wapienne i gliniano-wapienne. Nie można ich stosować na warstwach izolacji takich jak styropian czy wełna mineralna, natomiast nadają się one idealnie do ścian jednowarstwowych zapewniając najlepsze warunki oddychania przegród.
Przykłady:
https://isarchitects.eu/dom-gdynski/
https://isarchitects.eu/wytwornia-sprzetu-high-end/