Projekt Aparthotel NARTUS z częścią wypoczynkową w ramach planowanej zabudowy wokół górnej stacji narciarskiej w Istebnej

1. Analiza urbanistyczna otoczenia

Przez przedmiotową działkę przebiega warstwica terenowa 670 m. n. p. m. Do działki można dojechać drogą asfaltową od jednej z głównych dró miejscowości.

W bezpośrednim sąsiedztwie brak jest jakichkolwiek zabudowań. Najbliższą zabudową, oddaloną od działki o ponad 120 metrów są domki letniskowe. Jednak ich znaczne niższe położenie względem zbocza i działki nr 4043 powoduje, że optycznie ich odległość odbierana jest jako większa. Ponadto jako zespół rozdrobnionej zabudowy nie przyciąga uwagi.

Następnie, w odległości ponad 200 metrów znajduje się pojedynczy budynek mieszkalny, jego skala w stosunku do odległości powoduje, że pozostaje on bez znaczenia dla przedmiotowego terenu.

Największym obiektem w sąsiedztwie jest budynek hotelu, będący w odległości około 330 metrów od głównej działki analizowanej w niniejszym opracowaniu. Pomimo odległości jest on widoczny, z uwagi na swoje położenie wysokościowe. Znajduje się w najwyższym punkcie góry „Złoty Groń”.

Zieleń na działce/działkach jest wyłącznie łąkowa. Okoliczne drzewa stanowią niewielkie skupiska zieleni. Jedno z nich, położone najbliżej, jest w odległości 135 metrów, wysokościowo znacznie powyżej przedmiotowego terenu, patrząc w kierunku północnym.

W odległości również około 300 metrów, lecz na obniżonym wysokościowo terenie o około 50 metrów znacznie zwiększa się gęstość zabudowy. Rozciąga się ona wzdłuż jednej z głównych ulic Istebnej. Oddziaływanie urbanistyczne tej zabudowy na przedmiotowy teren jest znikome.

2. Istniejący stan zagospodarowania terenu

Działka nr 4043 jest niezabudowana. Nie ma na działce żadnych elementów małej architektury. Brak jakiegokolwiek zagospodarowania. Analizowane działki sąsiednie są w podobnym stanie. Mało istotny wyjątek stanowi niewielki, tymczasowy obiekt budowlany, pełniący funkcję bacówki na granicy działek nr 3944/3 i 3958/1.

3. Rodzaj i zasięg oddziaływania inwestycji

Przedsięwzięcie polega na budowie budynku apartamentowego z apartamentami na wynajem wolnostojącego z garażem podziemnym. Przedmiotowa inwestycja w całym swoim projektowanym zakresie, z towarzyszącą infrastrukturą mieści się w granicach przedmiotowej działki głównej i nie wymaga ani prowadzenia robót budowlanych, ani umieszczania żadnych obiektów, ani zapewniania dostępu w związku z planowana budową na działkach sąsiednich.

Na podstawie Rozporządzenia ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [Dz. U. z 2002 r. Nr. 75, poz.690 z późniejszymi zmianami] stwierdza się, że obszar oddziaływania planowanej inwestycji tj. Budowy budynku apartamentowego z apartamentami na wynajem wolnostojącego z wbudowanym garażem oraz niezbędnej infrastruktury technicznej, drogi dojazdowej do garażu, mieści się w całości na działce 4043 w miejscowości Istebna, powiat cieszyński, województwo śląskie, na której został zaprojektowany.

4. Dostęp do drogi publicznej

Działka nr 4043 na której lokalizowana jest przedmiotowa inwestycja, posiada dostęp do drogi publicznej, którą stanowi graniczna działka drogowa nr 4036/5 sklasyfikowana w MPZP¹ jako droga publiczna klasy lokalnej.

Kształtowanie ładu przestrzennego zgodnie z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego.

5. Analiza chłonności terenu

Analizę chłonności terenu przeprowadzono dla wszystkich działek planowanych pod zabudowę wokół stacji narciarskiej. Ma ona na celu określenie możliwych wielkości i gabarytów zabudowy w ramach planowanego zespołu urbanistycznego. Projektując jeden z budynków należy mieć na uwadze możliwą skalę otaczającej zabudowy.

Założenia i oznaczenia:

Zestawienie powierzchni na podstawie obliczeń z geoportal.gov.pl (wartości orientacyjne – dokładność +/- 10%).

Treść Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP) z Systemu Informacji Przestrzennej Gminy Istebna portal.gison.pl/istebna/.

Prawo miejscowe:

Uchwała Nr XXXVIII/336/2002 Rady Gminy w Istebnej z dnia 9 października 2002 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Istebna.

Uchwała NR IX/58/2015 Rady Gminy Istebna z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Istebna, obejmującego obszary w rejonie szczytu Złotego Gronia oraz obszary w rejonie przysiółków Olza, Beskid, Dzielec, Gliniane i Tartak w Istebnej

Uchwała Nr XXIV/231/2009 Rady Gminy Istebna z dnia 6 lipca 2009 r. w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Istebna, obejmującej obszary w rejonie wyciągów pod Złotym Groniem i góry Złoty Groń w Istebnej, przysiółków Brzestowe, Jasnowice, Na Las, Za Gliniane, Pietraszonka i Kubalonka w Istebnej, w rejonie góry Wawrzaczów Groń, Trójstyku, doliny rzeki Czadeczki, przysiółków Duraje, Zapasieki, Klimki, Łupienie i Biłki w Jaworzynce oraz w rejonie przysiółka Bronckówki w Koniakowie.

Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Istebna – Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XXXIII/270/2017 Rady Gminy Istebna z dnia 25 października 2017 r. (STUDIUM).

Zestawienie według działek geodezyjnych:

Dz. Nr 4043 – teren elementarny MPZP: 4U2

Dz. Nr 3958/1 – teren elementarny MPZP: 3U2

Dz. Nr 3944/2, 3959/1, 3959/2 – teren elementarny MPZP: US

Dz. Nr 3944/3

Działka objęta jest dwoma różnymi planami miejscowymi. W części obowiązuje MPZP z terenem elementarnym 3U2 (usługi). W pozostałej obowiązuje inny plan z 2002r, z dwoma terenami elementarnymi: 7MN i 43R/MN. Aktualne STUDIUM proponuje zmianę w stosunku do planu z 2002 r i rozszerzenie obszaru elementarnego U (usługi) na całą działkę. Należy więc przepuszczać, że przyszłościowa zmiana planu powieli zalecenia studium. Z uwagi na to przedmiotową działkę rozpatrzono w dwóch aspektach: stanu istniejącego i stanu po wprowadzeniu nowego MPZP.

Zestawienie powierzchni wg istniejących MPZP

Zestawienie powierzchni w przypadku zmiany planu i rozszerzenia strefy U na całą działkę, zgodnie z zaleceniami STUDIUM.

Dz. Nr 4044/1, 4044/2 – teren elementarny MPZP: 7MN

Dz. Nr 4044/3 – teren elementarny MPZP: R:

Zakaz lokalizacji zabudowy mieszkaniowej i użyteczności publicznej

Wszystkie powyższe powierzchnie całkowite mają charakter orientacyjny i pokazują maksymalne możliwości chłonności terenu. Należy uwzględnić, że forma architektoniczna, szczegółowe wymogi prawne i technologiczne mogą obniżyć powyższe możliwości.

6. Intencja MPZP w zakresie formy zabudowy

W intencji zapisów planu miejscowego nowa zabudowa powinna powielać swoją formą zabudowę charakterystyczną dla rejonów górskich. Szczególnie tyczy się to dachów. Narzucone są dachy symetryczne, dwuspadowe o kącie nachylenia minimalnym 35° z typami dachów naczółkowych lub przyczółkowych. Są to parametry identyczne jak dla istniejącej, tradycyjnej zabudowy jednorodzinnej o niewielkiej skali. Natomiast plan nakazuje stosowania takich proporcji do zabudowy usługowej, zamieszkania zbiorowego itp., czyli do budynków o znacznie większej skali niż istniejąca w tradycji regionu. Nowa zabudowa może mieć do trzech kondygnacji naziemnych, gdzie istniejące domy posiadają najwyżej jedną i użytkowe poddasze.

Intencja projektanta i inspiracje

7. Interpretacja zapisów Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego

W ocenie projektanta literalne zastosowanie do zapisów MPZP może spowodować karykaturyzację tradycyjnej architektury. Dlatego, kierowany chęcią poszanowania krajobrazu, a także wszystkich zapisów prawa projektant postanowił twórczo rozwinąć wytyczne planu miejscowego i przeprowadzić analizę możliwości przetransponowania jego zapisów na sposób wykreowania współczesnej formy architektonicznej. Nie naśladuje ona tradycyjnej zabudowy na wprost, ale nawiązuje do kultury zastanego regionu w sposób subtelny, poprzez między innymi użyte materiały budulcowe (o czym w innych podrozdziałach).

8. Przykłady Inspiracji

Ważną rolną w twórczym procesie projektowym jest inspiracja. Ona jest często pierwszym motywem sprawczym projektu. Od wieków w historii architektury wybitni architekci inspirowali się twórczością innych artystów.

9. Roślinność jako materiał budulcowy dachów.

W przypadku tego projektu inspiracje zostały podpowiedziane przez chęć poszanowania krajobrazu, wtopienia zabudowy w istniejącą naturę. Za wszelką cenę starano się unikać myśleniu o wprowadzeniu „wystającej”, obcej kubatury architektonicznej zniekształcającej krajobraz. Tym bardziej, że miejsce jest szczególne, z uwagi na ekspozycję z okolicznych miejscowości. Dlatego jednym z nadrzędnych celów stało się zastosowanie dachów zielonych, pokrytych roślinnością o składzie gatunkowym możliwie najbliższym istniejącemu na terenie. Najlepiej, by dachy łączyły się z terenem tak, aby ciężko dostrzegalne było, gdzie właściwie kończy i zaczyna się budynek. To też uczyni, że z większego dystansu zabudowa sprawiać będzie wrażenie „wbitej w zbocze” a nie na nim stojącej.

Ponadto dachy w systemie odwróconym pokryte warstwą wegetacyjną z roślinnością, zwane potocznie „dachami zielonymi” posiadają wiele zalet dla budownictwa i ochrony środowiska przyrodniczego. Od strony technicznej i budowlanej poprawiają termoizolację budynków. Warstwa wegetacyjna jest bowiem dobrym izolatorem. Ponadto, wspomagają retencjonowanie wody opadowej i ułatwiają jej odprowadzenie. Ma to kluczowe znaczenie w terenach górskich i pagórkowatych, szczególnie podczas gwałtownych ulew. W przeciwnym razie i przy braku kanalizacji deszczowej istnieje konieczność instalowania dużych zbiorników retencyjnych na wodę opadową by nie dopuścić do odprowadzenia wód opadowych na działki sąsiednie. Ponadto, niekiedy, z uwagi na wiatry istnieje konieczność dociążenia konstrukcji budynku. Wówczas dachy odwrócone z warstwa wegetacyjną, szczególnie w typie intensywnym (z możliwością zastosowania szerokiej gamy roślinności i użytkowane przez ludzi) posiadają duży ciężar i świetnie spełniają funkcję dociążenia.

Dachy pokryte roślinnością przyczyniają się do ochrony środowiska przyrodniczego w zakresie poprawy jakości powietrza. Warstwa wegetacyjna w procesie samożywienia jako skutek uboczny wytwarza tlen i tym samym sprzyja poprawie jakości składu powietrza atmosferycznego. Im więcej roślinności tym lepsze efekty pozytywnego wpływu na skład powietrza. Ponadto roślinność na dachach przysłuży się także do wstępnego oczyszczania wód opadowych z zanieczyszczeń w nich zawartych. Rośliny wchłaniają, zatrzymują zanieczyszczanie stanowiąc pierwszy filtr biologiczny. Wyraz uznania powyższego znajdujemy wręcz w przepisach prawnych. Uznaje się, że dach pokryty roślinnością zaliczany jest w połowie do powierzchni biologicznie czynnej.

Ideowy opis form projektowanej zabudowy

Główna idea formy projektowanej zabudowy opiera się na twórczej interpretacji zapisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Szczególnie istotną rolę odegrały tu formy dachów. Ich kształt oraz dostosowanie zabudowy do spadku terenu podyktowały kształt projektu.

Dokładny zapis miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, mówiący o dachach brzmi: „(…) ustala się wykonywanie dachów symetrycznych dwuspadowych typu przyczółkowego lub naczółkowego o kącie nachylenia głównych połaci dachowych 35-45°, z dopuszczeniem stosowania dachów płaskich wyłącznie dla budynków garażowych,”Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego nie definiuje bardziej szczegółowo typologii dachów zastosowanych w zapisie. Brak jest też definicji dachów symetrycznych dwuspadowych w innych zapisach prawnych. Stąd szukając precyzyjnych zapisów dotyczących cech takich dachów należy bazować na ogólnym, słownikowym rozumieniu poszczególnych słów.

Dach symetryczny

„Symetria (gr. συμμετρια) – właściwość figury, bryły lub ogólnie dowolnego obiektu matematycznego (można mówić np. o symetrii równań), polegająca na tym, iż istnieje należące do pewnej zadanej klasy przekształcenie nie będące identycznością, które odwzorowuje dany obiekt na niego samego” (Hermann Weyl, Symetria, PWN, Warszawa 1960). Stąd należy rozumieć, że płaszczyzny dachu powinny mieć równy kąt nachylenia i równą powierzchnię oraz posiadać oś lub osie symetrii w taki sposób by po „przekształceniu nie będącym identycznością” dało się odwzorować jedną na drugą. Taki też pogląd został utrwalony w orzecznictwie administracyjnym.

Dach dwuspadowy jest dachem o dwóch połaciach dachowych (spadach). Należy zwrócić uwagę, że w wielu planach miejscowych w stosunku do geometrii dachu określa się usytuowanie kalenicy (np. równolegle do frontu itp.) lub w ogóle konieczność jej czytelnego ukazania (np. „dach dwuspadowy z czytelną kalenicą”). Przedmiotowy plan milczy na temat kalenicy w związku z tym należy rozumieć, że dopuszczalne są dwa rodzaje dachów dwuspadowych: z kalenicą i pogrążony.

Poniżej, na ilustracjach, przedstawiano przekształcenia geometryczne, którym poddano najprostszą bryłę budynku. Przekształcenia te utrzymują się w zbiorze definicji dachu symetrycznego dwuspadowego.

Ostatnie przekształcenie polega na przekręceniu drugiego elementu budynku, wraz z jego osią symetrii, tak by stykały się w jednym miejscu. Dzięki temu dachy łączą się w jednej krawędzi tworząc dach pogrążony. Aby powyższe miało zastosowanie budynek musi być rozpatrywany jako całość. Należy podkreślić, że aby budynek mógł być rozpatrywany jako jeden musi być związany konstrukcyjnie i funkcjonalnie. Co w omawianym przypadku znajduje zastosowanie.

Spełnienie zapisów planu miejscowego

Dla przedmiotowego projektu ma zastosowanie Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego dla obszaru położonego w obrębie wsi Istebna. Działka nr 4043 oznaczona wg w/w uchwały jako teren elementarny 4U2 – zabudowa usługowa związana z obsługą ruchu turystycznego, agroturystyką, z usługami towarzyszącymi zabudowie mieszkaniowej i zagrodowej, takimi jak usługi gastronomii, handlu, administracji, nieuciążliwego rzemiosła i inne, w tym budynki użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego oraz obiekty i urządzenia związane ze sportem i rekreacją.

Przeznaczenie oraz program funkcjonalny obiektu spełniają wymogi zawarte w wymienionej uchwale (pkt 5. 1). Poniżej informacje na temat szczegółowych wymagań stawianych przez MPZP dla gminy Istebna, które są spełnione w projektowanym obiekcie:

• Zgodnie z pkt 5.3)b) na działce projektuje się 20 miejsc postojowych (w tym jedno dla osób niepełnosprawnych) w projektowanym garażu podziemnym oraz 20 miejsc postojowych zewnętrznych, zgodnie z zasadą 1 miejsce parkingowe na 50 m² powierzchni wewnętrznej budynku.
• Zgodnie z pkt 5.4) projektowany obiekt spełnia wymogi dotyczące zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego m. in. poprzez zastosowanie na elewacji oraz dachu materiałów naturalnych – drewno, czy podporządkowanie architektury dążeniu do wkomponowania ich w otoczenie i krajobraz, przy uwzględnieniu charakterystycznych elementów środowiska przyrodniczego oraz zabudowy i ogrodzeń znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie projektowanej inwestycji.
• Zgodnie z pkt 5.6)a) projektowany budynek jest budynkiem o 3 kondygnacjach nadziemnych. Do trzeciej kondygnacji przynależą antresole, które nie stanowią odrębnego poziomu budynku w rozumieniu właściwych przepisów. Ponadto MPZP nie zakazuje projektowania kondygnacji podziemnych, dlatego przedmiotowy projekt przewiduje jedną kondygnację podziemną, stanowiącą parking.
• Zgodnie z pkt 5.6)c) projektowany budynek posiada dach symetryczny składający się z dwóch połaci dachowych o kącie nachylenia równym 35°. Na części podziemnej stanowiącej parking, zaprojektowano stropodach płaski w systemie zielonym.
• Zgodnie z pkt 5.6)h) maksymalny współczynnik intensywności zabudowy wynosi 0,25. Do powierzchni zabudowy w rozumieniu MPZP nie wliczono części podziemnej.
• Zgodnie z pkt 5.6)i) teren biologicznie czynny stanowi 81,51% powierzchni działki.
• Zgodnie z pkt 12.3)f) projektowany obiekt usytuowano w odległości 5,0 m od krawędzi jezdni projektowanej, zgodnie z wyznaczoną w planie nieprzekraczalną linią zabudowy.

Pozostałe informacje związane z zabudową

10. Projektowane zagospodarowanie terenu

Projektuje się następujące elementy zagospodarowania:

• Zabudowę w postaci budynku apartamentowego z apartamentami na wynajem i częścią wypoczynkową wolnostojącego z garażem podziemnym o powierzchni zabudowy 729,01 m².
• Tarasy oraz ścieżki i chodniki, jako dojścia do budynku.
• Wewnętrzny dojazd do garażu w formie pochylni.
• Miejsce składowania odpadów.
• Parking zewnętrzny

11. Odległość budynku od granic działki

Odległość budynków od granic działki spełnia zapisy Rozporządzenia ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [Dz. U. z 2002 r. Nr. 75, poz.690 z późniejszymi zmianami] oraz zapisy uchwały NR IX/58/2015 Rady Gminy Istebna z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Istebna. Odległość projektowanego budynków od granicy dz. Nr 4043 wynosi:

• Od granicy północnej min 6,00 m
• Od granicy południowej min 4,20 m
• Od granicy wschodniej min 4,0 m
• Od granicy zachodniej min 6,0 m co spełnia wymogi w/w uchwały w zakresie nieprzekraczalnej linii zabudowy (nieprzekraczalna linia zabudowy dla terenów 3U2 i 4U2 graniczących z drogą 9KDL jest ustalona w odległości 5 m od krawędzi jezdni projektowanej)

12. Rzędne posadowienia

Poziom bezwzględny posadzki parteru budynku wynosi 672,84 m. n. p. m (poziom posadzki parteru w pomieszczeniu recepcji). Dla uniknięcia wątpliwości: budynek podzielony na jednostki apartamentowe, które systemem pół i ćwierć pięter są obniżone względem siebie, schodząc schodkowo, zgodnie z rzeźbą terenu. Za podział na kondygnacje przyjęto podział według posadzki w jednostkach w danym miejscu budynku.

13. Zestawienie powierzchni poszczególnych części zagospodarowania – bilans terenu

14. Infrastruktura

• Zaopatrzenie w wodę

Zaopatrzenie w wodę dla planowanej inwestycji odbywać się będzie w oparciu o lokalne wodociągi zaopatrywane z lokalnych ujęć. W razie konieczności zakłada się rozbudowę sieci.

• Kanalizacja sanitarna

Odprowadzenie ścieków dla planowanej inwestycji odbywać się będzie w oparciu o podłączenie do gminnej sieci kanalizacyjnej lub do szczelnych zbiorników bezodpływowych do czasu rozbudowy niezbędnej infrastruktury.

• Odprowadzenie wód opadowych.

Wody opadowe z dachów i części utwardzonej zostaną odprowadzone do kanalizacji deszczowej w systemie otwartym.

• Energia elektryczna.

Zaopatrzenie w energię elektryczną dla planowanej inwestycji odbywać się będzie w oparciu o projektowane przyłączenie do systemu sieci dystrybucyjnej, na warunkach określonych przez dysponenta sieci.

ARCHITEKTURA

Program przestrzenno-funkcjonalny

15. Schemat funkcjonalny

16. Charakterystyczne parametry techniczne

• Wysokość: 16,40 m (wysokość mierzona od średniego poziomu terenu przed wejściem do budynku)
• Długość całkowita: 48,25 m (długość wg skrajnych pkt wychylenia elewacji w orientacji wschód zachód)
• Szerokość całkowita: 43,93 m (szerokość wg skrajnych pkt wychylenia elewacji w orientacji północ południe)
• Liczba kondygnacji: trzy kondygnacje nadziemne + dwie kondygnacje podziemne
• Powierzchnia zabudowy: 729,01 m²
• Powierzchnia użytkowa: 3122 m²

17. Zasada kompozycji przestrzennej budynku

Budynek składa się z dwóch skrzydeł mieszkalnych połączonych holem komunikacyjnym z recepcją i parkingiem podziemnym. Skrzydła mieszkalne posiadają modułowy szkielet z masywnej konstrukcji drewnianej, w który umieszczone są modułowo powtarzalne, samodzielne jednostki mieszkalne na zasadzie „szuflad”.

• Pojedynczy moduł to prostopadłościan o wymiarach podstawy 5,55m x 6,90m i wysokości 2,80m netto (wymiary w świetle ścian konstrukcyjnych z wykończeniem)
• Każdy moduł posiada balkon i szklenie obejmujące całą ścianę o wymiarach 5,55 x 280m niezakłócone konstrukcyjnymi (słupy, nadproża itp.)
• Każdy moduł daje dowolność aranżacji przestrzeni, ponieważ w jego obrębie nie zawierają się żadne elementy konstrukcyjne, a warstwy przegród pozwalają na swobodne prowadzenie instalacji.

Kontrukcja

Założono, że budynek w przeważającej części zostanie skonstruowany z drewna. Za założeniem takim przemawia kilka względów, na które składa się równoważnie aspekt optymalizacji inwestycji oraz ekspresja architektoniczna. Po pierwsze kontekst miejsca – umiejscowienie w Beskidzie Śląskim sprzyja nawiązaniu do lokalnej architektury drewnianej. Po drugie – co w pewien sposób wiąże się z pierwszym aspektem – konstrukcja drewniana wydaje się najbardziej podatna na kształtowanie ekspresji architektury poprzez jej strukturalizm. Zasada ta – gdzie konstrukcja jest główną ozdobą budynku – leży u podstaw pierwotnej, regionalnej architektury drewnianej i przeniesiona do nowych warunków sprzyja kreatywnemu nawiązaniu do kontekstu miejsca. Jeśli przyjmiemy za aksjomat, że tym kontekstem jest wykorzystanie drewna, to wyeksponowanie elementów konstrukcyjnych, tożsamych z wizualną strukturą ścian, również dzisiaj – przy zastosowaniu zaawansowanych technologii – pozwala stworzyć spójną architekturę.

Po wtóre – co również wiąże się z kontekstem miejsca – lokalizacja w terenie górskim na wysokości około 672 m. n. p. m. powoduje narażenie budynku na oddziaływanie surowego klimatu – zwłaszcza niskich temperatur. Zastosowanie zatem w konstrukcji materiału z natury „ciepłego”, będącego samego w sobie izolatorem, sprzyja rozwiązywaniu problemów technologicznych związanych z zapewnieniem odpowiednich parametrów izolacyjności i szczelności płaszcza termicznego budynku. Dawniej, przed okresem uprzemysłowienia, budownictwo murowane dominowało na „ciepłym” południu Europy, jako że budynki takie z natury są „zimne”, a na suchych, wypalonych słońcem terenach kamień i jego pochodne było łatwiej pozyskać niż drewno. Natomiast „zimna i mokra”, jednocześnie obfita w lasy północ Europy (w rozumieniu – „na północ od Alp”¹), zdominowana była przez budownictwo drewniane, które o wiele lepiej sprawdza się w chłodniejszym klimacie. W tym kontekście nie można pominąć argumentu, że cała ekologiczna i oszczędna Skandynawia wciąż stoi budownictwem drewnianym. To jest fakt. Również na obecnie naszych terenach, wbrew dziś powszechnie przyjętym wyobrażeniom o „solidności” konstrukcji, jeszcze na przełomie XIX i XX wieku wznosząc poszczególne człony tzw. domu sudeckiego, mieszkańcy Kotliny Kłodzkiej to właśnie dla części gospodarczej nie raz wybierali technikę murowaną, izby mieszkalne pozostawiając drewniane. Oczywiście dawne domy – zarówno z racji usterek powodowanych wiekiem jak i niekiedy prymitywnych metod wykonania nie spełniają współczesnych standardów. Natomiast dziś – jak wykazują obliczenia i praktyka – wykorzystując technikę drewnianą, wspartą współczesnymi technologiami można uzyskać bardzo dobre parametry termiczne, przy stosunkowo niskich nakładach. Dzieje się tak dlatego, że – w przeciwieństwie do technologii murowanej – w drewnianej warstwa konstrukcyjna stanowi jednocześnie istotną część płaszcza termicznego.

21. Problematyka  

/ Niniejszy dział wyświetla się po kliknięciu powyższego odnośnika/ 

Charakterystyka poszczególnych elementów konstrukcyjnych

22. Fundamenty

Przyjęto bezpośrednie posadowienie budynku na ławach i stopach fundamentowych. Z uwagi na spadek terenu i możliwość osunięcia konieczne może okazać się miejscowe stosowanie płyt i ostróg. W części niepodpiwniczonej (niższe skrzydło) fundament będzie schodził schodkowo zgodnie ze spadkiem terenu i kaskadowym obniżaniem kolejnych jednostek względem siebie. W części podpiwniczonej (garaż podziemny i wyższe skrzydło) fundament zostanie zintegrowany z elementami konstrukcyjnymi podpiwniczenia. W tym miejscu wykop będzie większy, gdyż fundament wymaga niwelacji z uwagi na konieczność uzyskania równiej powierzchni płyty parkingowej w podziemiu.

23. Część podziemna

Konstrukcja części podziemnej będzie żelbetowa, monolityczna. Pod węzłami słupów szkieletu drewnianego skrzydła wyższego zostaną ustawione słupy żelbetowe w rozstawie umożliwiającym optymalne ułożenie miejsc parkingowych parkingu podziemnego. Stropodach części podziemnej został przewidziany jako monolityczna „wanna” z przeznaczeniem na warstwy technologiczne dachu zielonego w systemie intensywnym. Wstępnie przyjęto grubości: 250mm dla ścian żelbetowych i 200 mm dla płyty stopowej. Z uwagi na graniczną wysokość projektowanego parkingu przyjęto, że wzmocnienia płyty stropowej będą miały formę nadciągów. To zaś wymaga zwrócenia uwagi na ustalenie działów odwodnieniowych w ramach stropodachu i wewnętrznego sprowadzenia odpływów odwodnieniowych (np. przy filarach).

24. Główny szkielet.

Główny szkielet obydwu skrzydeł budynku zaprojektowano z drewnianych słupów i rygli o masywnych przekrojach. Przyjęta podstawowa grubość x większości przekrojów wynosi 200mm. Dla słupów przyjęto przekroje (x, y) 200x400mm. Dla rygli podpierających stropy (prostopadłych do elewacji) 200x500mm. Dla rygli wiążących moduły 200x400mm. Przekroje przyjęto w oparciu o wstępnie ustalone parametry nośności i powiększono ze względu na wyżej omówione czynniki odporności ogniowej dla klasy R60. Zastosowane zostanie drewno klejone, łączone w węzłach na łączniki stalowe. Stal w większości będzie osłonięta przez drewno, co zabezpieczy ją przed ew. upłynnianiem w warunkach pożaru. Układ modułowy słupów i rygli dostosowany jest do modułowej formy jednostek apartamentowych. W ramach jednego modułu (jednostki) nie przewiduje się pośrednich elementów konstrukcyjnych, co ma ułatwić elastyczną aranżację układu funkcjonalnego w ramach poszczególnych lokali. Przyjęto taka zasadę że jeden moduł mieszkalny posiada swoje podpory wyłącznie w narożnikach prostokąta, na planie, którego został ułożony. Dodatkowe podpory występują w miejscach wiązana pomiędzy ażurowo rozstawionymi jednostkami. Przyjęto, że funkcję podparcia dla stropów będą pełnić rygle poprzeczne (ułożone wzdłuż dłuższego boku poszczególnej jednostki). Rozpiętość osiowa pomiędzy nimi (rozpiętość stropu) wynosi w każdej jednostce 575cm. A więc pozwala na stosowanie popularnych rodzajów stropów ograniczonych rozpiętością do 6 m. Rozpiętość rygli nośnych wzdłuż dłuższego boku poszczególnych jednostek wynosi średnio 710 cm, ale rozpiętość ta nie odgrywa żadnej roli z uwagi na podparcie stropów. Dodatkowo rygle te są wystawione wspornikowo około 160 cm jako podparcie balkonów. Ponadto, z uwagi na przewiązania pomiędzy jednostkami właściwie w całym szkielecie nie ma sytuacji gdy owa rozpiętość 710 cm nie miałaby podparcia pośredniego.

Z uwagi na aspekty technologiczne, każda jednostka rozpięta została na „własnym” module konstrukcyjnym, w ten sposób, że w miejscach styku jednostek elementy konstrukcyjne występują podwójnie (z odsunięciem o 10 cm na warstwy technologiczne przegród). W ten sposób między innymi wyeliminowane zostanie przenoszenie drgań i dźwięków pomiędzy jednostkami.

25. Konstrukcja stropów

Możliwe jest zastosowanie różnych typów stropów pomiędzy kondygnacjami użytkowymi.

Przyjęto, że będą to płyty betonowe odlane na szalunku traconym z blachy trapezowej. W ten sposób, że lekkie zbrojenie płyt osiągnie pełną wytrzymałość w połączniu z właściwościami blachy trapezowej. Za takim rozwiązaniem przemawia kilka aspektów. Przede wszystkim betonowe płyty będą stanowić dociążenie konstrukcji drewnianej. Bowiem paradoksalnie w tym projekcie największe wyzwanie konstrukcyjne stanowi nie jej nośność (rozumiana jako przenoszenie obciążeń na ściskanie) lecz właśnie przeciwnie – dociążenie konstrukcji i jej stężenie zabezpieczające przed oddziaływaniem wiatru. Relatywnie ciężkie betonowe płyty stropowe będą tężyć konstrukcję w płaszczyźnie poziomej. Za zastosowaniem blachy trapezowej przemawia dodatkowo kwestia wykonawcza, polegająca na wyeliminowaniu trudności związanych z układaniem typowego szalunku. Łatwiej też będzie zabezpieczyć konstrukcję drewnianą przed uszkodzeniem w trakcie wylewania betonu. Strop taki ma też aspekt użytkowy – wyeliminuje przenoszeni drgań pomiędzy kondygnacjami, co jest częstym problemem, zgłaszanym przez użytkowników budynków ze stropami drewnianymi. A w tym kontekście nie można pomijać faktu, że budynek będzie zawierał apartamenty o podwyższonym standardzie.

26. Konstrukcja dachów

Powłokowe połacie dachowe obejmują zadaszenie jednostek apartamentowych i uskoków pomiędzy nimi tworząc przerycia części balkonów i tarasów. Powłoki te posiadają skomplikowaną geometrię będącą symetrycznym przekształceniem dachu dwuspadowego, naczółkowego. Istotne jest, że obydwie połacie posiadają możliwy do wyznaczeni spadek główny o kącie nachylenia 35 stopni. Występuje on zawsze w płaszczyźnie pionowej prostopadłej wobec stycznej do krawędzi połaci, w miejscu styku. W ten sposób wstępnie wyznaczono krokwie. Ich rozstaw z uwagi na promieniste ułożenie nie jest regularny i waha się od 70 do 170 cm w osiach. Niemniej każda krokiew opada pod kątem 35 stopni w stosunku do płaszczyzny poziomej. Przy czym na obecnym etapie wyznaczone są jedynie krokwie główne określające główny spadek. Powłokowa konstrukcja i szczegółowe obliczenia mogą ujawnić konieczność dodania elementów tężących połać w jedną spójną strukturę przestrzenną. Oprze się ona częściowo na szkielecie jednostek apartamentowych oraz przestrzennych, parabolicznych płatwiach rozpiętych wzdłuż krawędzi dachu na specjalnych masztowych podporach stalowych, umiejscowionych obwodowo poza zewnętrznymi przegrodami budynku. Sama płatew przestrzenna zostanie wykonana również w technice drewna klejonego wg. indywidualnego projektu warsztatowego.

Rysunki poniżej: Schematyczna wizualizacja masztów podpierających płatew krawędziową.

Stalowe podpory płatwi będą jednocześnie stężeniami konstrukcji głównej. Na styku każdej jednostki zostaną wyprowadzone dwa maszty skośne – jeden w płaszczyźnie prostopadłej, drugi równoległej (zgodnie z układem modułów jednostek). Maszty będą stykać się w miejscu podparcia płatwi. Dolne i górne mocowania masztów zaprojektowano wstępnie jako przegubowe. Maszty w płaszczyźnie prostopadłej zostaną zintegrowane z konstrukcją drewnianą za pomocą wystawionych wspornikowo rygli (tych samych, które stanowią podparcie stropów). Dodatkowo celem usztywnienia tak zaprojektowanej konstrukcji zostaną zastosowane stężenia poziome w taki sposób, że każda para masztów utworzy rodzaj przestrzennej kratownicy w formie litery „A” z dwiema „poprzeczkami”. W ten sposób maszty będą zarówno tężyć konstrukcję jak i przenosić obciążenia z płatowi dachowej.

Istotne, że takie rozwiązanie pozwala wstępnie wykluczyć konieczność stosowania trzeciego pionowego masztu, a dzięki temu konstrukcja zyska na wizualnej ekspresji.

28. Konstrukcja pionów schodowo-windowych.

Piony schodowo-windowe zostały zaprojektowane jako żelbetowe monolityczne i stanowią odrębne sekcje konstrukcyjne w stosunku do szkieletu drewnianego. Mogą one pełnić dla niego funkcję dodatkowego stabilizatora. Ściany 250mm płyty spocznikowe 20mm, niezależne od stropów rozpiętych na konstrukcji drewnianej. Dach wieży w formie wanny z attyką maskująca warstwy dachu odwróconego.

Technologia przegród

29. Podłoga na gruncie w części mieszkalnej (niepodpiwniczonej)

• deska parkietowa/terakota 30 mm
• jastrych z ogrzewaniem podłogowym 70 mm
• termoizolacja: wełna mineralna utwardzona 160 mm
• 2x papa termozgrzewalna
• fundament lub płyta betonowa
• hydroizolacja: 2x papa termozgrzewalna lub hydroizolacja chemiczna
• chudy beton 50mm
• piasek zagęszczony
• grunt rodzimy

30. Podłoga na gruncie w garażu poziemnym

• posadzka z betonu polerowanego
• płyta betonowa 100mm
• termoizolacja 100mm
• hydroizolacja: 2x papa termozgrzewalna lub hydroizolacja chemiczna
• chudy beton 50mm
• piasek zagęszczony
• grunt rodzimy

31. Stropodach nad garażem podziemnym w technologii dachu zielonego, odwróconego w systemie intensywnym

• strefa roślinna lub miejscowo chodniki, ścieżki, tarasy
• warstwa wegetacyjna – podłoże gruntowe około 400mm
• geowłóknina filtracyjna
• mata ochronno-drenażowa
• folia dyfuzyjna
• warstwa wyrównawczo dociskowa – żwir frakcja 20mm gr min 50mm
• termoizolacja – polistyren ekstrudowany 200mm
• hydroizolacja – membrana EPDM wulkanizowana i wywinięta na burty
• warstwa spadkowa 2%– chudy beton mac 150 mm
• płyta betonowa 20mm z ew. nadciągami

32. Stropy pomiędzy kondygnacjami mieszkalnymi

• deska parkietowa/terakota 30 mm
• jastrych z ogrzewaniem podłogowym 70 mm
• termoizolacja: wełna mineralna utwardzona 160 mm
• Strop betonowy odlany na szalunku z blachy trapezowej (200mm łącznie)
• Płyta gipsowo-kartonowa 12mm
• Płyta cementowo-włóknowa imitująca beton 10mm

33. Strop na antresolach

• deska parkietowa/terakota 30 mm
• jastrych z ogrzewaniem podłogowym 70 mm
• termoizolacja: wełna mineralna utwardzona 50 mm
• Strop betonowy odlany na szalunku z blachy trapezowej (200mm łącznie)
• Płyta gipsowo-kartonowa 12mm
• Płyta cementowo-włóknowa imitująca beton 10mm

34. Dach zielony w systemie ekstensywnym na połaci głównej

Dla uniknięcia wątpliwości należy w tym miejscu wyjaśnić, że ciężar dachu zielonego nie stanowi problemu, z uwagi na masywną formę szkieletu drewnianego. Podobnie jak obciążenie śniegiem. Przeciwnie – największym problemem konstrukcyjnym jest właśnie dociążenie połaci, które ma przeciwdziałać efektowi „żagla”. Dlatego wskazane jest wręcz stosowanie warstw dociążających. W toku dalszego opracowania można wręcz rozważyć zastosowanie roślinności w cięższym systemie intensywnym. Na tym etapie roboczo przyjęto rozwiązanie systemowe, którego producent gwarantuje zabezpieczenie warstw dachu przed ślizgiem wywołanym kątem nachylenia połaci. Wobec czego przyjęto warstwy wg producenta OPTIGRUN dla dachów skośnych 15-35°

• strefa roślinna dla dachów ekstensywnych
• warstwa wegetacyjna – substrat mineralny do dachów ekstensywnych 60-80mm
• geosiatka antyślizgowa mocowana FKD 58SD 60mm
• strukturalna włóknina chłonno-drenażowa

Pod warstwami systemowymi zaprojektowano warstwę termoizolacji wewnętrznej, której celem jest zabezpieczenie płaszcza termicznego przed mostkami na styku izolacji wewnętrznej z masywnymi krokwiami, które mają pozostać widoczne od spodu. Rozwiązanie to wymaga omówienia z producentem dachu zielonego i może ulec modyfikacji na etapie wykonawczym.

• gewłóknina filtracyjna
• wierzchnia warstwa termoizolacyjna – polistyren ekstrudowany 100mm
• 2 razy papa na lepiku
• deskowanie pełne/osb18mm
• kontrłaty
• podbitka (na zewnątrz w okapach)
• membrana dachowa
• wełna mineralna pomiędzy głównymi krokwiami 200mm (wewnątrz)
• paroizolacja
• sufit podwieszany pomiędzy krokwiami w formie ażurowego rusztu drewnianego.

35. Ściany zewnętrzne

Problematyka. Technologia ścian zewnętrznych wymaga komentarza z uwagi na problematykę wnikającą z zastosowania indywidualnych rozwiązań. W toku prac projektowych uznano, że istotną wartością projektu będzie wyeksponowanie elementów masywnej konstrukcji drewnianej zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz. Powoduje to, że warstwy technologiczne ściany umiejscowione są w świetle ram tworzonych przez słupy i rygle, zamiast przylegać do nich z jednej strony. W tym drugim, bardziej popularnym rozwiązaniu konstrukcja byłaby wyeksponowana tylko wewnątrz lub na zewnątrz. Popularność takiego rozwiązania wynika z dość łatwej możliwości wyeliminowania mostków termicznych, bowiem przylegająca z jednej strony izolacja nie jest przerywana przez elementy konstrukcyjne. Ale wadą takiego rozwiązania jest zakrycie konstrukcji z jednej strony oraz zwiększenie grubości zajmowanej przez przegrodę. Dlatego w niniejszym projekcie podjęto próbę umiejscowienia warstw technologicznych tak, aby nie zakrywały one konstrukcji. Pomocny okazał się fakt, że w większości przegród zewnętrznych mamy do czynienia ze wspomnianą podwójną konstrukcją. Dzięki temu możliwe okazało się rozwiązanie łączące dwa opisane sposoby umiejscowienia warstw technologicznych. W świetle ramy zewnętrznej umiejscowiono warstwy elewacji zewnętrznej oraz pierwszą warstwę termoizolacyjną (wełna 100 mm na podkonstrukcji z łat drewnianych). Ta warstwa jest przerwana w miejscach przebiegu elementów konstrukcyjnych więc występuje ryzyko mostków termicznych na stykach. Dlatego za nią, w przerwie pomiędzy podwójną konstrukcją umiejscowiono płytę OSB (jako poszycie) i ciągłą warstwę wełny mineralnej (80mm). Warstwa ta sama w sobie nie wystarczy do pełni termoizolacji, ale powstrzyma przebicia cieplne tam, gdzie inne warstwy są przerwane. Po wewnętrznej stronie warstwy ułożone są analogicznie jak na zewnątrz z tym, że tu warstwa wełny jest cieńsza i wynosi 50 mm. W ten sposób przegroda łącznie ma 23cm termoizolacji ułożonej w trzech warstwach. Z czego jedna warstwa jest ciągła. Samo rozwarstwienie przy założeniu, że warstwy będą układana zakładkowo znacznie poprawia efektywność tak zaprojektowanej termoizolacji.

Odrębnym zagadnieniem jest umiejscowienie obligatoryjnej w takim przypadku membrany wiatroizolacyjnej. Ona również powinna tworzyć szczelny płaszcz umiejscowiony jak najbliżej zewnętrznej warstwy przegród (za termoizolacją patrząc od wewnątrz). Ważąc wszystkie racje założono, że nie jest możliwe utrzymanie ciągłości wiatroizolacji dlatego należy zadbać o możliwość jej uszczelnienia na styku z elementami konstrukcji głównej. Dlatego wiatroizolacja zostanie rozpięta na łatach stanowiących podkonstrukcję pierwszej (od zewnątrz) warstwy wełny mineralnej. Podkonstrukcja ta będzie się składać z pionowych łat oraz obwodowej ramki na styku z głównymi elementami konstrukcji. Ramka ta umożliwi dokładne zaklejenie taśmami izolacyjnymi miejsc przecięcia wiatroizolacji na styku z konstrukcją główną. Wobec powyższego zastosowano następujące warstwy technologiczne:

Warstwy w świetle zewnętrznych ram konstrukcji słupowo-ryglowej:

• warstwa elewacyjna: boazeria drewniana 
• deska ok 30mm ułożona ażurowo w odstępach 20mm olejowana w kolorze heban lub opalana, polerowana i olejowana bezbarwnie.
• łaty pionowe 50mm
• wiatroizolacja rozpięta na łatach wywinięta do wnętrza konstrukcji słupowo-ryglowej i sklejana w miejscach przecięcia przez elementy konstrukcyjne
• wełna mineralna 100mm na łatach 50x100mm

Warstwy pomiędzy ramami podwójnej konstrukcji słupoworyglowej:

• płyta OSB 18mm przybijana od wewnątrz do zewnętrznej konstrukcji i w/w łat 50/100mm
• wełna mineralna 80mm ułożona nieprzerwanie wzdłuż i wzwyż całej wysokości i szerokości ścian.

Warstwy w świetle wewnętrznych ram konstrukcji słupowo-ryglowej:

• wełna mineralna na łatach 50mm
• paroizolacja
• wewnętrzne wykończenie ścian: boazeria drewniana
• deska ok 30mm ułożona ażurowo w odstępach 20mm olejowana w kolorze heban lub opalana, polerowana i olejowana bezbarwnie (w głównych pomieszczeniach lub 2xpłyta gipsowo-kartonowa lub terakota na płycie OSB.